یکی از کارهایی که بخصوص در مناطق غربی کشور طرفدار زیادی دارد ، احداث کارگاه لبنیاتی می باشد. این مورد بخصوص در مناطقی که به عشایر نزدیک هستند بیشتر و باتجهیزات کاملتری انجام میگیرد.
افزایش قیمت بسیار مواد لبناتی در سالهای اخیر سبب شده است که افراد بیشتری از جامعه به سراغ مصرف مواد لبنیاتی سنتی روی آوردن و همین مورد سبب بهبود کسب و کار کارگاهی های لبنیاتی شده است.
به منظور تاسیس یک کارگاه لبنیاتی ابتدا نیاز به تهیه شیر دارید . در این مورد می توان با استفاده از واسطه هایی که به صورت روزانه شیر حمل میکنند و یا به صورت مستقیم از تولید کننده شیر را خریداری نمایید.
به منظور خرید مستقیم شیر بدون شک نیازمند خریداری اتومبیل مخصوص همراه با تانکر حمل شیر خواهید بود که هزینه ی بالایی را به همراه خواهد داشت.
پس از تهیه شیر نوبت به نگهداری از شیر تهیه شده میشود که بهترین ابزار برای اینکار استفاده از شیر سردکن می باشد. شیر سردکن ها دمای شیر ار پایین نگه داشته و از ایجاد باکتری های مضر در داخل شیر جلوگیری میکنند. سپس می توان با استفاده از این شیر اقدام به تولید مواد لبنی کرد.
یکی از موادی که طرفدارا خاص بسیاری دارد و نمونه ی صنعتی مشابهی نیز ندارد خامه سنتی می باشد. خامه یا سرشیر در طی فرایندی توسط دستگاه خامه گیر لبنیاتی از شیر جدا میشود.این خامه در اصل چربی شیر می باشد که از آن گرفته شده است.
به منظور تولید این خامه بهتر است ابتدا شیر مقداری گرم شود، وقتی دمای شیر به 40 تا 50 درجه رسید ، آن را داخل مخزن مخصوص خامه گیر میریزند و خامه گیر شروع به جدسازی خامه از شیر می کند. در طی این فرایند از دو خروجی دستگاه یکی خامه خارج شده و دیگری شیر خارج میشود. دقت داشته باشید که میزان خامه ی استخراج شده به میزان چربی شیر بستگی دارد و در شیرهای پرچرب خامه بیشتری نسبت به شیرهای کم چرب خارج میشود.
فرایند جداسازی خامه از شیر براساس فرایند گریز از مرکز صورت میگیرد. در طی این فرایند خامه توسط پیاله های موجود از شیر گرفته میشود . در اصل این خامه به دلیل سنگین بودن از شیر جدا میشود .
این دستگاه ها در دو نمونه اتوماتیک و دستی وجود دارند. نمونه اتوماتیک به صورت اتومات عمل جداسازی خامه از شیر را انجام داده و در نمونه ی دستی نیاز به چرخاندن اهرم دستگاه به منظور انجام عملیات خامه گیری وجود دارد.
استفاده از دستگاه های خامه گیر پیشرفته نیز ممکن می باشد. این دستگاه ها خود امکان افزایش دمای شیر را داشته و خامه گیر در آنها به صورت تماما دقیق و با درصد مشخصی از خامه انجام میگیرد که در ابتدا و توسط اپراتور قابل تغییر می باشد .
این دستگاه ها دارا بدنه ای بزرگ و صنعتی از جنس استیل ضدزنگ می باشند و سرعت خامه گیری در انها نسبت به دستگاه های دستی و اتوماتیک اشاره شده بالاتر است.
علاوه بر خامه گیرها از ابزارهای دیگری همچون کره گیر و ماست بند و پنیرساز نیز در کارگاه های لبنیاتی استفاده میشود که در مقالات اینده در مورد انها صحبت خواهیم .